Güvenlik Ekipmanları Seçimi
Bir macera parkının en mühim unsuru; yaşam hatları ve dolayısıyla kullanılan güvenlik ekipmanlarıdır. Doğru yaşam hattı modeli belirlendikten sonra; bu yaşam hattı modeline, parkur planına, hedef kitleye ve bütçeye en uygun güvenlik ekipmanlarının seçilmesi gerekmektedir.
Çelik halat ve ray sistemleri ip parkurlarında en sık kullanılan yaşam hattı modelleridir. Çelik konstrüksiyon parkların büyük bir bölümünde ray sistemi kullanılmakta olup; doğa macera parkları gibi ağaçlar veya ahşap direkler arasına kurulan parklarda yaşam hatları çelik halatlarla kurulmaktadır.
A- Raylı Yaşam Hattı
Kullanıcıların baş yüksekliği üzerinde bulunan kesintisiz ray, oyun dağılım yerlerinde kavşak noktaları ve ray içinde sürekli gezen bir makara/mekanizma, bu sistemin temel bileşenleridir. Oyunlarda, kullanıcılar emniyet kemeri ve kask haricinde ray içi makara veya mekanizmaya bağlanmak üzere ara bağlantı kullanarak geçiş yapar. “Sürekli Bağlantı” (Continuous Belay) modelinin en önemli örneğidir. EN 15667-2 standardında göre,Category E kapsamına girmektedir. (Aşağıda kategorilerin detaylarına yer verilmektedir.)
Avantajları:
- İşletmesi kolaydır.
- Bakım maliyetleri düşüktür.
Dezavantajları:
- Gürültülü olabilir.
- Kullanıcıların birbirini geçmeleri zordur.
- Ray ve ray içi mekanizma üretim testleri ve periyodik muayenesi zordur.
B- Çelik Halat Yaşam Hattı
Kullanılacak güvenlik ekipmanına bağlı olarak, göbek hizasından baş üstüne kadar farklı yükseklikte gerilen çelik halatlar ve uygun bağlantı cihazları aracılığıyla oluşturulur. “Sürekli Olmayan/Tak-Çıkar Bağlantı” (Non-Continuous Belay) ve “Sürekli Bağlantı” (Continuous Belay) olmak üzere 2 gruba ayrılır. EN 15667-2 standardında göre Category A-B-C-D kapsamındadır. (Aşağıda kategorilerin detaylarına yer verilmektedir.)
C- Sürekli Olmayan/Tak- Çıkar Bağlantı (Continuous Belay)
Oyun geçişlerinde güvenlik ekipmanını kullanıcının kendisinin değiştirdiği çift kollu sistemlerdir.
Avantajları:
- Kullanım keyfi yüksektir.
- Kullanıcıların özgüvenlerini arttırır.
- Kullanıcıların birbirlerini geçmelerine müsaade eder.
- Kurtarma operasyonu kolaydır.
Dezavantajları:
- Doğru ürün seçilmediği takdirde kullanıcıların yüksekte emniyetsiz kalma riski yükselir.
- Periyodik bakımları düzenli takip gerektirmektedir.
D- Sürekli Bağlantı (Continuous Belay)
Kullanıcıların parkur başında bağlanmış oldukları çelik halat yaşam hattından, parkur sonunda çıkabildikleri tek kollu tertibatlardır.
Avantajları:
- İşletmesi kolaydır.
Dezavantajları:
- Çok katlı macera parkları fazla sayıda personel gerektirir.
- Kullanıcıların birbirlerini geçmeleri zordur.
- Oyun dağılımları ve parkur planlamasında kısıtlılıklar söz konusudur.
EN 15567-2 Standardı içerisinde macera parkı güvenlik sistemleri şöyle sınıflandırılmaktadır.
1- BİREYSEL GÜVENLİK SİSTEMLERİ
Kategori A
Otomatik kilitlenmeyen ancak kendi kendine kapanan tertibat
Örnek: Kendi kendine kapanan karabinalar ya da kilitli karabinalar
Kategori B
Otomatik kilitlenen tertibat
Örnek: Otomatik karabina
Kategori C
Güvenlik sisteminden yanlışlıkla ayrılma olasılığını azaltmak üzere tasarlanmış çift emniyetli tertibat (Eski Model Smart Belay vb.)
Kategori D
Güvenlik sisteminden yanlışlıkla ayrılma olasılığını ortadan kaldırmak üzere tasarlanmış çift emniyetli tertibat (Yeni Smart Belay X, SSB, Clic-it vb.)
Kategori E
Kalıcı şekilde yerleştirilmiş ya da sadece bir aletle yerinden çıkarılabilen tertibat (Ray, Zaza, Saferoller, Roperoller vb.)
2- MÜŞTEREK GÜVENLİK SİSTEMLERİ
– Ağ, su, top havuzu vs.
3- EMNİYETÇİLİ GÜVENLİK SİSTEMLERİ
– Top Rope
