Dünyada ve Türkiye’de Macera Parkları
Yüksek ip parkurları 1900’lü yılların başından itibaren, Fransa ve İngiltere tarafından, askeri birliklerin eğitilmesi amacıyla kullanılmaya başlamıştır. Başlangıçta bu ülkelerin Dünya Savaşlarına gönderdiği nitelikli askerlerin eğitim programı kapsamında olan ip parkurlarının, savaşın ardından sivil eğitim ve eğlence alanına sıçramasıyla, parkur kültürü yayılması hız kazanmıştır.
1980’lerde sivil eğitim ve eğlence gayesiyle kullanımına başlanan yüksek ip parkurları, 2000’li yılların başlarında park ve kişisel koruyucu donanım üreticilerinin yoğun ilgisiyle karşılaşmış, ve böylece herkesin güvenli kullanımı ve işletmesi için uygun bir hal almıştır. Temalı parkurların, akıllı bağlantı sistemlerine ve fiziksel güce gerek duyulmadığı macera alanlarının işin içine dahil oluşu; sektörü ip parkurunun ötesine taşıyarak, Zipline, tırmanma duvarı, dev salıncak, insan sapanı, ağ parkuru ve serbest atlayış gibi çok sayıda “yüksek” etkinliğin bir araya geldiği macera parklarının önünü açmıştır.
Yüksek ip parkurları, Türkiye’deki yaygın ismiyle macera parkları, Dünya literatüründe “ropes course”, “challenge course”, “aerial adventure park”, “tree-top adventure park“, “team course” gibi karşılıklara sahiptir. Bu isimlerin bazıları aynı aktivite alanlarını tarif etmekte olup, bir bölümü ise kullanım amacı ve şekli bakımından farkları bulunan alanlar için kullanılmaktadır. Örneğin ropes course (ip parkuru), literatürde yüksek ip parkuru ve alçak ip parkuru olmak üzere iki temel gruba ayrılmaktadır. Bu ayrımın ölçülerek yapılması kolay olmayacağından, güvenli kullanım için kişisel koruyucu donanım kullanımı ve yaşam hattının zorunlu olduğu parkurlara yüksek ip parkuru; diğerlerine ise alçak ip parkuru adı verilmiştir.
2000’li yıllara kadar uluslararası standartların benimsenmiyor olduğu macera parkları, bu tarihten sonra talep ve sayı bakımından yaşanan artışın bir sonucu olarak, Avrupa’da EN ve ABD’de ASTM standartları ile düzenlenerek, ülkelerin mevzuatlarında yer almaya başlamıştır.
2020 yılı itibariyle kayıtlı ip parkuru sayısı Fransa’da 750, Almanya’da 850, İngiltere’de ise 1.350’nin üzerinde olup, Zipline gibi macera parkurlarının mevcudiyetine rağmen ülkemizde bu sayı henüz 50’yi aşmamaktadır. Sosyo-ekonomik koşullar, eğlence alışkanlıklarındaki farklılıklar ve Türkiye’deki mevzuata ilişkin problemler, bu sayının az olmasındaki başlıca sebeplerdendir.
Extreme Works olarak bizler planlı, doğru ve kullanışlı parkların sayısı arttıkça yeni yatırımların da hız kazanacağına inanmakla birlikte; kalitesiz ve özenilmemiş işlerin sektörel büyümenin önünde büyük bir engel teşkil edeceğini düşünüyoruz. Bu sebeple her yatırımcıyı doğru şekilde yönlendirmeye olağanüstü gayret göstermenin yanında, tıpkı bugüne kadar olduğu gibi, bundan sonra da uzun vadeli planlar doğrultusunda macera parkı sektörünü büyütmek için çabalıyoruz.
